Een kijk in het leven van de expat
Het leven van een expat is meer dan een avontuurlijke ontdekkingsreis. Wonen en werken in het buitenland vragen om een flexibele houding, zowel van werkgever als werknemer. Tegenover de onweerlegbare voordelen staan dus onvermijdelijk uitdagingen. Met deze tips overbrug je de moeilijke eerste fase, als expat én als werkgever.
Stapels papierwerk
Van een verblijfsvergunning tot het regelen van een nieuwe bankrekening en een internationale ziekteverzekering: een (tijdelijk) verhuis naar een ander land gaat samen met een berg administratie. Daarbij is het aartsmoeilijk je weg te vinden in een onbekend systeem – je rechten en plichten als belastingbetaler in België kennen is al een uitdaging op zich, laat staan dat je dit moet weten voor pakweg Frankrijk. Als je als bedrijf nieuwkomers ontvangt, doe je er goed aan hen hierin te ondersteunen. Hebben de expats een partner en/of kinderen die meekomen? Een introductie in het schoolsysteem is dan geen overbodige luxe. Er bestaan trouwens internationale expatverzekeringen, die ook gezinsleden dekken. Doorgaans dekken deze verzekeringen ziektekosten en evacuatiekosten. Indien je als bedrijf niet de capaciteit hebt om buitenlandse werknemers hierin bij te staan, kun je een beroep doen op consultants.
Verschil in (bedrijfs)cultuur
Zelfs tussen ogenschijnlijk vergelijkbare landen zijn er meer verschillen dan je denkt. Neem België en Nederland. Zo heerst er in een doorsnee Belgisch bedrijf een sterkere hiërarchie, en gaan wij vaker dan Nederlanders uitgebreid lunchen met klanten. Net daarom is het interessant buitenlandse werknemers te ontvangen: het biedt de opportuniteit de bedrijfswerking door een nieuw paar ogen te bekijken. Wat kan er efficiënter? Welke aanpak is de expat gewend in zijn thuisland? Maar die integratie is ook pittig. Een netwerk opbouwen, je plaats vinden in een bedrijfscultuur… Lastig, zeker wanneer je de taal niet machtig bent. Als bedrijf kun je die transitie soepeler laten verlopen door bewust in te zetten op diversiteit op de werkvloer, te werken met een buddysysteem waarbij je mensen van dezelfde nationaliteit aan elkaar koppelt, enzovoort.
Taalbarrières
Niet alle expats staan te springen om een vreemde taal te leren, zeker niet diegene die maar een korte termijn in een ander land blijven. Omdat de meeste mensen zich prima redden in het Engels, Frans of Duits vormt communicatie vaak geen probleem. Blijft de buitenlandse werknemer voor een lange termijn, of is de voertaal op het werk uitsluitend Nederlands? In dat geval kun je als bedrijf echt wel aansturen op het volgen van een taalcursus. De expat zal zelf ook zijn beste beentje voorzetten, want een leven opbouwen in een land waar je de taal niet spreekt, is moeilijk. Doorgaans wordt er al voor de verhuis gestart met een taalcursus. Tegenwoordig bestaan er diverse (online) cursussen, zoals BLCC van KU Leuven, of Bxl Academy. Bovendien is een taal de sleutel om contact te leggen met de lokale bevolking en vriendschappen te sluiten.
Huisvesting
Zelfs met de huidige technologie is het moeilijk om een verblijf vanop afstand vast te leggen. Een foto komt niet altijd overeen met de realiteit, en afstanden zijn soms moeilijk in te schatten via Google Maps. Bovendien weet een expat niet altijd welke buurten welke voor- en nadelen hebben. Als bedrijf kun je al heel wat stoom van de ketel halen door de verhuis (deels) te regelen. Denk aan transport en stockage van goederen. Wist je trouwens dat er gespecialiseerde verhuurdiensten zijn die zich richten op expats? Deze werken met een flexibel huursysteem en bieden een aangepaste dienstverlening aan met schoonmaak, klusjes en soms zelfs het doen van boodschappen.
Relaties
Altijd al gedroomd van een leven in het buitenland? Wat houdt je tegen? Meestal luidt het antwoord op deze vraag: vrienden en familie. Je vertrouwde omgeving achterlaten vergt moed. En terecht, want vanaf een bepaalde leeftijd maak je niet zomaar nieuwe vrienden. Reken daarbij het cultuurverschil en de taalbarrière. Toch zullen expats die ergens langdurig blijven wel willen investeren in duurzame relaties. Wil je graag nieuwe mensen ontmoeten, dan helpt het om lid te worden van een club, vereniging of organisatie. Zo bestaan er organisaties gericht in het bij elkaar brengen van expats. Het nadeel is uiteraard dat iedereen voor een andere termijn blijft, en dus ook vroeg of laat weer weggaat.
Het kostenplaatje
Expats genieten verschillende voordelen, zoals een hoger loon en vaak ook een betere levensstandaard. In principe is het niet aan de werknemer om extra kosten te maken omwille van zijn relocatie. De werkgever springt hier meestal bij. Is de huurmarkt er aanzienlijk duurder dan die in het thuisland? Dan zal het bedrijf het verschil bijpassen. Daar komen nog bijkomende vergoedingen bovenop, zoals het verschil in belastingdruk. Als bedrijf heb je hier een belangrijke en informerende rol in. Licht de expat voldoende in over zijn financiële situatie en mogelijkheden. Want naast rechten zijn er uiteraard ook plichten, al zijn deze erg afhankelijk van het statuut waaronder de persoon zal werken.