De startbaanovereenkomst helpt jongeren vlot aan een baan
Wie jonger is dan 26 en op zoek is naar een eerste baan, heeft er misschien al van gehoord: de startbaanovereenkomst. Het is een manier van de overheid om jonge mensen vlot aan een eerste werkervaring te helpen. Maar ook de overheid zelf maakt er graag gebruik van in haar aanwervingen.
De startbaanovereenkomst bestaat al sinds begin deze eeuw en werd ooit nog door PS-minister Laurette Onkelinx gelanceerd als het “Rosetta”-plan. Die naam was geïnspireerd op de gelijknamige film van de gebroeders Dardenne waarin een jong meisje wordt geportretteerd dat maar moeilijk aan een job geraakt.
Soepele aanwerving
Het grote voordeel van zo’n overeenkomst is immers dat werkgevers onder dit stelsel minder sociale bijdragen moeten betalen wanneer ze een jongere in dienst nemen en dus hun loonkosten kunnen temperen. Het plan moest een antwoord bieden op de hoge jeugdwerkloosheidsgraad in ons land. Sindsdien heeft de regeling waarschijnlijk al vele duizenden jongeren aan een baan geholpen, zowel in de privésector als bij de overheid.
Een van die overheidsinstellingen die vaak zulke Rosettacontracten opzet, is bijvoorbeeld de FOD Financiën, wat vroeger in de volksmond het ministerie van Financiën werd genoemd. “Voor ons is het vooral een manier om jongeren soepel in onze werking te kunnen inschakelen”, zegt Hannelise Boerjan, Attaché Employer Branding bij de FOD Financiën. “De hele procedure met de startbaanovereenkomst verloopt veel sneller en met veel minder rompslomp dan een gewone aanwervingsprocedure. Jongeren die bij ons willen komen werken, hoeven geen ellenlange motivatiebrieven opstellen of meedoen aan de examens van Selor. Het wordt zo dus veel gemakkelijker om hen aan te werven.”
Bij de FOD Financiën zijn momenteel zowat 215 arbeidsplaatsen voorzien voor werknemers via een startbaanovereenkomst. 190 voor Nederlandstaligen, 25 voor Franstaligen. “Het soort functies dat op die manier ingevuld wordt, gaat enorm breed”, zegt Hannelise. “Economisten en juristen uiteraard, maar ook bijvoorbeeld algemene bachelors, auditors, communicatiespecialisten, dossierbeheerders en zelfs IT’ers, zoals Java-programmeurs. Om een idee te geven: vorig jaar zijn bij de FOD Financiën 410 mensen met een Rosettacontract begonnen. Bovendien is het ook mogelijk om tegelijkertijd een opleiding te volgen. Natuurlijk enkel wanneer de job dat toelaat.”
Key points van de startbaanovereenkomst
Eerst en vooral is het belangrijk om te weten dat het geen op zichzelf staande arbeidsovereenkomst is. Het is veeleer een soort label dat op een bestaand type contract gekleefd kan worden. Meer zelfs, zolang de werkzoekende die werd aangeworven geen 26 jaar is, is elke tewerkstelling die een startbaanovereenkomst kàn zijn, automatisch eentje. Ook als het bijvoorbeeld over uitzendwerk gaat. En dit zonder verdere formaliteiten, formulieren of aanvragen.
Een startbaanovereenkomst geldt dus bij elke normale arbeidsovereenkomst die minstens halftijds is of in het kader van een leer-, stage- of inschakelingsovereenkomst. Deze overeenkomst mag van bepaalde of onbepaalde duur zijn en er is ook geen minimumduur voorzien. Het maakt ook niet uit of de jongere voordien al werkervaring had of niet. Die persoon mag dus al ergens anders in dienst geweest zijn, hetzij met een arbeidsovereenkomst, als stagiair, op leercontract of als interimmer.
Jongeren zijn een groep die het op de arbeidsmarkt zeker niet gemakkelijk heeft. Het is ook maar normaal dat de overheid hen probeert te helpen, dat is een van onze taken.
Uitzonderingen en mogelijke combinaties
Ook goed om te weten: een tewerkstelling in het kader van een startbaanovereenkomst moet een extra job zijn. Wanneer iemand wordt aangeworven als tijdelijke vervanger van een vaste werknemer of een bruggepensioneerde, is dit geen Rosettacontract. Bij vervanging van een bruggepensioneerde geldt één grote uitzondering: is de jongere van buitenlandse afkomst, kan er toch sprake zijn van een startbaanovereenkomst.
De overeenkomst geldt ook niet in geval van ‘statutair dienstverband’, dus op basis van een benoeming. Bij combinatie met een opleiding, wat perfect kan, zijn er ook wel enkele voorwaarden. Zo mogen bijvoorbeeld de tewerkstelling en de opleiding samen niet meer tijd nemen dan een voltijdse tewerkstelling. De opleiding moet eveneens minstens 240 uur omvatten op jaarbasis.
Eerste werkervaring
Een Rosettacontract brengt gemotiveerde jonge mensen dus snel in contact met een eerste werkgever en laat hen van een eerste werkervaring proeven. “Jongeren zijn een groep die het op de arbeidsmarkt zeker niet gemakkelijk heeft”, zegt Hannelise. “Het is ook maar normaal dat de overheid hen probeert te helpen, dat is een van onze taken. Wij zijn trouwens ook lang niet de enige FOD die hier gebruik van maakt. Ook bij andere FOD’s is het al goed ingeburgerd.”
Om af te sluiten: de startbaanovereenkomst geldt voor personen die jonger zijn dan 26. Wat gebeurt op de zesentwintigste verjaardag van de werknemer? “Heel eenvoudig”, zegt Hannelise. “Dan vervalt het contract. Al wil dat zeker niet zeggen dat de werknemer dan maar meteen bedankt wordt voor bewezen diensten. Wel zal die persoon, in ons geval, een examen bij Selor moeten afleggen. Sowieso motiveren wij onze Rosetta’s om dat al tijdens hun contract te doen.”