connected packaging
Business

Connected packaging als extra dimensie

14.10.2019
door Maxene Willems

Je smartphone brengt je altijd en overal in verbinding. Dankzij ‘smart’ of ‘connected packaging’ kun je nu ook verbinden met de digitale wereld via verpakkingen. Daarbij spelen onder andere QR-codes, augmented reality en een draadloze communicatie een grote rol.

Bedrijven pakken steeds vaker uit met slimme emballages. “Een brug vormen tussen gedrukte verpakkingen en het web, dat is wat de connected packaging-industrie voor ogen houdt”, vertelt Fons Put van het VIGC, Vlaams Innovatiecentrum voor Grafische Communicatie. In feite voeg je, buiten het puur grafische element, een functie toe die een toegevoegde waarde biedt voor de verpakking én de consument.

QR en AR 

Binnen de wereld van de connected verpakkingen vind je twee grote onderverdelingen terug. Het eerste luik bevat cameragebaseerde mogelijkheden. Zo heb je enerzijds QR-codes en anderzijds de zogenaamde augmented reality (AR). “In China is het gebruikelijk dat verpakkingen van voedingswaren, zoals vis bijvoorbeeld, een QR-code bevatten die de consument het hele traject van de vis tonen”, vertelt Put. Een tweede optie is AR, dat werkt door beeldherkenning. Het label bevat informatie, die je met een specifieke AR-applicatie kunt lezen. Vervolgens verschijnt er in je beeldscherm een extra element dat je product tot leven brengt.

Verrassingseffect 

Meestal gaat het om een marketingstunt, ontworpen om de consument extra aan te trekken. “Zo heb je een bierflesje dat je, na het scannen met je camera, een pratende doodskop toont. De frontcamera analyseert ook jouw gezicht en past de conversatie aan in functie van je gelaatsuitdrukking.” Zo’n interactieve verpakking zorgt onder meer voor een verrassingseffect dat de klant actief engageert met het product.

‘Het is mogelijk een multitouch, een soort vingerafdruk, te simuleren, met een print op een verpakking’

RFID en NFC

Het tweede luik binnen verpakkingen is draadloze communicatietechnologie, waarin radiofrequentie-identificatie (RFID) de hoofdrol speelt. RFID is beter bekend onder de term near field communication (NFC) op je smartphone. “Op een verpakking kleeft een etiket met NFC-tag die een antennestructuur bevat. Je kunt deze stickers bijvoorbeeld ook terugvinden in kleding, voor diefstalbeveiliging. Het etiket bevat een geprinte antenne en een mini-chip van 0,1 mm”, legt Put uit. Batterijen zijn niet nodig. Je smartphone draagt genoeg energie over om deze chip te activeren als hij dicht genoeg wordt gehouden om zo de info vrij te geven.

Multitouch 

Je touchscreen is een tweede manier om draadloos te connecteren. “Het is mogelijk een multitouch, een soort vingerafdruk, te simuleren, met een print op een verpakking. Je houdt gewoonweg de verpakking tegen je scherm en door een gedrukt patroon uit geleidende inkt wordt er een boodschap doorgegeven”, aldus Put. Dat gebeurt onder andere bij doosjes van medicatie. Op die manier kom je terecht bij de bijsluiter en weet je ook meteen dat je product geen namaak is.

Persoonlijke touch 

De toepassingen van deze slimme omhulsels kunnen redelijk ver gaan. Bij het taggen van een NFC-vriendelijke verpakking in een handelszaak bijvoorbeeld. “Stel, je bent in een winkel en je tagt een NFC-etiket: een pop-up verschijnt die zegt dat je op dit moment een speciale korting ontvangt. Je locatie en tagtijdstip zijn immers vrijgegeven: omdat je al in de winkel bent, geniet je nu van een persoonlijke prijsvermindering.” De korting zou ook kunnen variëren naarmate het aanbod van het product. Na je aankoop zou je dan weer een suggestie kunnen krijgen van andere producten waarin je misschien geïnteresseerd bent.

Toegevoegde verpakkingswaarde

Door te taggen kan de fabrikant dus nuttige informatie verzamelen en hierop inspelen. Bij het kopen van voedingswaren kun je dan weer heel gemakkelijk informatie over allergenen ontvangen, of suggesties voor gerechten. De mogelijkheden lijken oneindig. Put zelf zit samen met talloze bedrijven om te brainstormen, binnen het project ‘Functioneel en connected printen’. “In het werkpakket Roadmaps, gesubsidieerd door Vlaio, zoeken we samen met het bedrijf naar oplossingen. Zo bekijken we de opties van de toegevoegde verpakkingswaarde voor hun product.”

‘Bij de NFC-tags speelt de ecologische component steeds een grotere rol, zodat we alle onderdelen van de verpakking juist kunnen recycleren’

Ecologie speelt ook mee 

Het ziet ernaar uit dat de mogelijkheden enkel maar zullen toenemen in de toekomst, met verschillende trends in het verschiet. “Bij de NFC-tags speelt de ecologische component steeds een grotere rol, zodat we alle onderdelen van de verpakking juist kunnen recycleren”, zegt Put. Daarnaast is er nog een extra stap nodig om de slimme stickers toe te voegen. Het is de bedoeling dat het etiket integreert in de productielijn. Zo kan er efficiënter geproduceerd worden, met meer energiebesparing.

Zegeltags 

“Tamper tags zijn eveneens opkomend; de zogenaamde zegeltags. Wanneer een product open is geweest en het zegel bijgevolg verbroken is, krijg je daar een melding van bij het taggen.” Dat kan het geval zijn bij parfumflesjes, waar namaak de markt wel eens bedreigt. De consument informeren en beschermen blijkt dan ook een rode draad doorheen de verpakkingsevolutie. Wanneer je scant of tagt, geef je informatie vrij. Hierbij heb je dezelfde wisselwerking als bij sociale mediakanalen: de gebruiker geeft en ontvangt nuttige informatie.

Wat met privacy? 

Privacy wordt natuurlijk hoog in het vaandel gedragen; er worden immers steeds meer security-elementen toegevoegd. De informatie in de tag is beveiligd tegen herprogrammering en geëncrypteerd om misbruik te voorkomen. “Deze info wordt door het platform gebruikt voor commerciële doeleinden. Daarom moet het heel duidelijk zijn welke info er verzameld wordt en wat daarmee gebeurt”, licht Put toe. Net zoals je cookies enkel accepteert op een website als je weet wat de bedoeling juist is.

Digitale laag: extra dimensie 

“Momenteel zijn de tags en codes eerder terug te vinden bij luxeproducten. De prijzen van NFC-tags zijn aan het dalen, dus zal het gebruik van slimme verpakkingen in de toekomst meer ingeburgerd geraken”, besluit Put. Dankzij de toegevoegde digitale laag kun je een brede waaier informatie voorzien, en dat extra element maakt het net zo interessant voor de koper. Zo kun je als consument genieten van een extra dimensie. Dat verbetert de merkloyaliteit en draagt bij aan de beleving van de klant: een win-win, zoals ze zeggen.

Vorig artikel
Volgend artikel