Waarom werkgeluk steeds belangrijker wordt

Welbevinden en mentale gezondheid staan steeds hoger op onze maatschappelijke prioriteitenagenda. Dat heeft ook gevolgen voor de manier waarop we werkgeluk benaderen. Maar wat is werkgeluk eigenlijk? En wat betekent deze verschuiving? Wij legden het voor aan drie experten. 

Hans De Witte
Prof. arbeidspsychologie, KU Leuven 

Hoe definieert u vanuit uw vakgebied werkgeluk? 

“De heersende focus op werkgeluk heeft geleid tot verwarring en uitholling van de betekenis ervan. Enerzijds wordt een groot aantal deelconcepten onder deze koepel gestoken, zoals tevredenheid, betrokkenheid, loyaliteit, positieve emoties, positieve affectiviteit en passie. Anderzijds verwatert het concept vaak tot ‘zich goed voelen op het werk’, waardoor het concept vaag wordt en zijn kracht en bruikbaarheid verliest. Daarom is er nood aan conceptuele verheldering. In essentie bevat welzijn/geluk drie aspecten: bevlogenheid of ‘work engagement’, arbeidstevredenheid en ontspannen kunnen zijn op het werk. Mensen wisselen die vormen van beleving af in hun werk. Alle drie zijn ze dus nodig.” 

We vinden werkgeluk steeds belangrijker. Wat zijn hiervan de belangrijkste gevolgen? 

“Het voordeel is dat werknemers en organisaties gemakkelijker over positieve zaken kunnen praten en actie ondernemen. Het nadeel is dat dit soms leidt tot weinig onderbouwde of doordachte interventies. Er wordt nogal snel ‘gebakken lucht’ verkocht. Een gevolg daarvan is dat de negatieve kant, of net het ontbreken van werkgeluk, soms onderbelicht blijft. Deze te eenzijdige focus op het positieve zorgt er met andere woorden voor dat bedrijven of organisaties enkel bezig zijn met het versterken van wat goed loopt. Daarom is het belangrijk dat we blijven zoeken naar een gebalanceerde aanpak waarbij de positieve werkbeleving versterkt wordt én de negatieve werkbeleving gereduceerd wordt.”  

Welk advies heeft u voor mensen die twijfelen aan hun job? 

“Ik merk dat mensen dit vaak individualistisch benaderen. Dat is niet zonder risico, want je moet natuurlijk ook steeds bekijken wat de mogelijkheden zijn in je omgeving. De eigen kansen of wensen moeten worden afgewogen tegenover het beschikbare aanbod op de arbeidsmarkt. Het heeft immers geen zin om een bepaalde job te willen als die op dat moment niet beschikbaar is voor jou als persoon. Daarnaast kan het voor iedereen ook zinvol zijn om aan job crafting te doen. Dat betekent dat je je jobinhoud wat probeert om te vormen naar je eigen wensen. Belangrijk hierbij is om te beseffen dat kleine aanpassingen al een groot verschil kunnen maken.” 

Gina Peeters
Stress-, burn-out- en loopbaanbegeleider, VRT

Hoe definieert u vanuit uw vakgebied werkgeluk? 

“Werkgeluk is een positief gevoel of een energie die je ervaart wanneer je jouw job graag doet. Werkgeluk wordt gevoed door verschillende componenten. Wanneer je jouw talenten optimaal kunt inzetten in een stimulerende werkomgeving, ervaar je flow. Wanneer je, tijdens je werkuren, ook nog eens kunt samenwerken met inspirerende en fijne mensen die je vertrouwt, kun en mag je jezelf zijn. Dat is de basis om je psychologisch veilig te voelen zodat je op een constructieve en open manier kunt communiceren over wat goed en soms minder goed gaat. Bij werkgeluk denk ik dus aan zingeving, verbinding, vertrouwen en waardering. Als al deze puzzelstukjes in elkaar vallen, ervaar je optimaal werkgeluk.”

We vinden werkgeluk steeds belangrijker. Wat zijn hiervan de belangrijkste gevolgen?

“Wanneer je werkgeluk ervaart, heb je meer energie en sta je een stuk positiever in het leven. Je hoeft je ’s morgens niet naar je werk te slepen. Neen, je hebt goesting om aan je dag te beginnen en je komt ’s avonds tevreden thuis. Deze state of mind vertaalt zich in meer betrokkenheid, meer creativiteit en meer productiviteit. Mensen die hun job graag doen, stralen dat ook uit naar collega’s, klanten of zelfs een hele organisatie. Ook op dat vlak valt er dus veel winst te rapen. Investeren in werkgeluk is voor bedrijven vandaag een echte noodzaak om medewerkers aan boord te houden. Bedrijven die inzetten op welzijn en werkgeluk hebben minder ziekteverzuim en minder presenteïsme.”

Welk advies heeft u voor mensen die twijfelen aan hun job? 

“Een eerste stap kan zijn om over je twijfels te praten. Als je je niet laat horen, kun je ook niet gehoord worden en zal er niets veranderen. Probeer dus je twijfels te zien als een uitnodiging om alles eens op een rijtje te zetten. Denk oplossingsgericht, blijf trouw aan jezelf en durf stenen te verleggen om je energie terug te laten stromen. Lukt het niet alleen, laat je dan begeleiden door een jobcoach die je tot meer inzichten brengt. Ga op onderzoek, wees nieuwsgierig en weet dat werkgeluk niet zomaar uit de hemel valt. Ga er dus naar op zoek, kies voor job crafting als je jouw bestaande job wil verbeteren of aanpassen, of zoek naar een nieuwe job die je laat proeven van werkplezier.”

Tilly De Keyser
Diensthoofd Work Life Support, KBC

Hoe definieert u vanuit uw vakgebied werkgeluk? 

“Werkgeluk is het gevoel waarbij je op maandagmorgen met goesting terug aan de slag gaat. Dit ontstaat omdat je beseft welke toegevoegde waarde jouw activiteiten hebben. Dat geldt uiteraard voor alle mogelijke functies. Als je poetst in een ziekenhuis verhoog je de kans op genezing voor patiënten, omdat ze in een propere omgeving mogen genezen. Als je lekkere soep voorschotelt aan de collega’s van een financieel bedrijf, kunnen zij er weer tegenaan. Of wanneer je iemand geholpen hebt met zijn of haar woningkrediet en je er een klant voor het leven bij hebt. Werkgeluk draait om het gevoel van toegevoegde waarde hebben, van deel zijn van het team, van samen iets bereiken, van ertoe doen.”

We vinden werkgeluk steeds belangrijker. Wat zijn hiervan de belangrijkste gevolgen? 

“We beseffen als werkgever dat we moeten inzetten op het realiseren van dit werkgeluk, want dat is een win-win voor beide partijen. Dat betekent dat we de strategie van het bedrijf zo goed mogelijk proberen te laten doorsijpelen op elk niveau. We stellen ons de vraag: wat betekent dit voor jou als individu? Wat kan jouw team betekenen in het verwezenlijken van de strategie? Daarnaast zetten we, onder de noemer ‘team Blue’-effect, verwijzend naar de kleur van KBC, in op de bedrijfscultuur. We onderstrepen het belang van onderlinge connectie, want: als team zijn we sterker dan de som van individuen. Al wil dat uiteraard niet zeggen dat we blind zijn voor de nood aan individuele flexibiliteit.”

Welk advies heeft u voor mensen die twijfelen aan hun job? 

“Begin altijd met na te denken over wat jou als persoon energie geeft. Stel jezelf de vraag: wat wil ik doen? Waar ligt mijn sterkte? Wat wil ik absoluut niet doen? Durf tijdens dit proces ook te twijfelen, maak op een zo neutraal mogelijke manier een lijst van pro’s en contra’s en maak pas aan het einde de rekening. Hou hierbij wel altijd voor ogen dat dé ideale job niet bestaat. Tot slot zou ik ook aanraden om nooit bruggen te verbranden. Het uitgangspunt moet zijn dat je te allen tijde moet kunnen terugkeren naar je vorige job. Dat kan enkel als je deze op een goede manier hebt achtergelaten.”