cultuur
Carrière

Een job in cultuur? (G)een kunst!

13.04.2022
door Heleen Driesen

De droom van heel wat studerende jongeren: een job vinden die tegelijk ook een passie is. De aantrekkingskracht van de wereld voor en achter de schermen van cultuur – van media tot kunsten – is groot. Met reden? Of leer je toch best eerst een ‘fatsoenlijk beroep’?

Voor een carrière gaan in de kunsten? “Je moet het alleen overwegen als je de slaap niet meer zou kunnen vatten mocht je het níet doen.” Jan D’haene, directeur en hoofd internationalisering van het Koninklijk Conservatorium Brussel, zegt het zonder enige gewichtigheid. Theateracteur, filmmaker of concertpianist word je nu eenmaal niet in een bevlieging. “Iets ‘graag doen’ volstaat niet. Meer nog dan in de meeste andere beroepen is in de cultuur het element ‘roeping’ essentieel.” 

Dertig jaar geleden, toen D’haene zelf aan een loopbaan timmerde na zijn studies piano en harmonie, waren de jobs in de muziek nog vrij breed gezaaid. “Je had het vooruitzicht van een hybride tewerkstelling als kamermusicus of als solist in een orkest, gecombineerd met een lesopdracht in het deeltijds kunstonderwijs, dat toen nog in volle ontwikkeling was. Vandaag liggen de jobperspectieven toch wat anders, door de verregaande mondialisering. Op een vacature van een fluitist of violist in een gereputeerd orkest reageren misschien wel 100 kandidaten van over de hele wereld.”

Wil je dus als praktiserend artiest aan de slag, dan moet je een zeker ‘entrepreneurship’ aan de dag leggen, weet D’haene. “Een open venster en communicatieve skills zijn voor een kunstenaar tegenwoordig een must. Ik denk dat ik ook mag spreken voor onze theater- en filmafdeling RITCS als ik zeg dat we van onze studenten de nodige skills vragen om een sterk lokaal maar ook internationaal netwerk uit te bouwen.” 

Jobzekerheid is één ding, maar ook de liefde voor de kunst is een wezenlijke motivator. “Muziek is een dopaminebooster. Het geeft zoveel individueel plezier om je passie te kunnen beoefenen. Tegelijk is er voor kunstenaars een belangrijke maatschappelijke rol weggelegd. Cultuur is een antidotum tegen de sociale verschraling; een open wonde die corona nadrukkelijk heeft blootgelegd. Alleen al daarom zou ik jongeren blijven aanraden om voor een kunstopleiding te kiezen.”

Een open venster en communicatieve skills zijn voor een kunstenaar tegenwoordig een must.

- Jan D’haene, Koninklijk Conservatorium Brussel

De plaatsen op het podium zijn duur. Maar hoe is het gesteld met de jobkansen achter de schermen? De laatste vijf jaar zijn de kaarten grondig door elkaar geschud, zegt Manu Vanderjeugd, CEO van productiehuis Geronimo. “Als productiehuis werken we niet meer alleen voor de traditionele televisiezenders; ook platforms als Netflix, Disney+ of Streamz zijn vragende partijen voor nieuwe projecten. Momenteel zitten we zelfs in de positie dat we aanbiedingen moeten weigeren omdat we er niet de juiste mensen voor vinden.”

Het tekort aan getalenteerde werkkrachten zit hem niet in de instroom, geeft Vanderjeugd aan. “Jaarlijks studeren heel wat talentvolle jongeren af aan de artistieke opleidingen in Vlaanderen. Aan spontane sollicitaties is er bij ons alvast geen gebrek. Maar je merkt gewoon dat jongeren veel minder dan vroeger bereid zijn om zich voor lange tijd te binden aan een en dezelfde werkgever. Ze hoppen van project naar project en behouden graag de vrijheid om hun eigen leven in te delen.” 

Maar de 9-to-5-verwachting die jongeren koesteren bij een job in de media is niet helemaal realistisch, waarschuwt Vanderjeugd. “Ook qua loonverwachting maken starters niet altijd de goede inschatting. Zonder ervaring in de sector mag je helaas niet rekenen op een maandloon van plus 2000 euro netto, een auto, een gsm en ecocheques erbovenop. Daarin moeten we sollicitanten toch regelmatig teleurstellen.”

“Kandidaten die bij ons een goede beurt maken, geven blijk van een echte hands-onmentaliteit”, tipt de programmamaker. “Omdat ze naast hun productionele opleiding bijvoorbeeld ook een journalistieke stage hebben gevolgd. Of omdat ze vanuit hun horeca-ervaring vlot zijn in de omgang met mensen en een correcte rekening kunnen maken. Jawel, ook dat soort zaken telt. Ambitieuze jonge mensen die hun scope almaar verder willen verbreden mogen in elk geval altijd bij ons aankloppen.”

Vorig artikel
Volgend artikel